poborski PHOTOBLOG

Siestrzechowice (daw. Izdebka, niem. Grunau) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Nysa

W okresie od 1593 do 1594 roku, dzięki hojności biskupa wrocławskiego – księcia nyskiego, Andrzeja von Jerina, został wzniesiony pałac w Siestrzechowicach.

Jego celem było stworzenie rezydencji dla biskupiego siostrzeńca lub bratanka, również o imieniu Andrzej von Jerin, który pełnił funkcję sędziego dworskiego, oraz jego żony Barbary von Metzger, pochodzącej z Riedlingen w Szwabii. Herby tych trzech osób zostały umieszczone na portalu pałacu.

Pałac w Siestrzechowicach jest jednym z fascynujących przykładów rezydencji z okresu renesansu na Śląsku. Jego kształt przypomina prostokątną podkowę, a pierwotnie był otoczony wałami obronnymi i fosą, których fragmenty zachowały się do dzisiaj. W pobliżu pałacu znajdował się również folwark, stanowiący typowe gospodarstwo rolnicze dla tej okolicy.

Na sklepieniach kaplicy zamkowej znajdują się freski 79 herbów – wśród nich herb biskupa wrocławskiego Andreasa von Jerin; ukończone w 1609 r. Stanowi on unikalną pamiątkę z czasów, gdy Siestrzechowice stały się głównym ośrodkiem władzy biskupiej oraz zarządzania na Śląsku.

Pałac siestrzechowicki można uznać za jeden z ciekawszych przykładów budownictwa rezydencjonalnego z okresu renesansu na Śląsku. Zbudowany został na rzucie prostokątnej podkowy, pierwotnie otoczony był obwałowaniami i fosą, których relikty zachowały się do dzisiaj. Przy pałacu funkcjonował folwark, jako typowe dla tego obszaru założenie gospodarcze. W pomieszczeniu dawnej sali audiencyjnej, a późniejszej kaplicy, na przełomie XVI i XVII wieku wykonano unikatowy zespół polichromii heraldycznych. Jest to pamiątka czasów, kiedy Siestrzechowice stały się głównym ośrodkiem władzy biskupiej, ale też namiestnikowskiej na Śląsku.

rzut parteru

Pałac przeszedł gruntowne przebudowy w okolicach roku 1700 oraz ponownie w XIX wieku, gdy dobudowano czwarte skrzydło na południu, służące jako gorzelnia. Od XVIII wieku pałac był przekazany przez biskupa Ludwika von Neuburga jako uposażenie miejskiego szpitala w Nysie, a sam budynek spełniał funkcję gospodarczą. W latach 1904 i 1920 odkryto polichromie w kaplicy, które zostały poddane konserwacji przez wrocławskiego malarza Baeckera. Po 1945 roku pałac zamieszkiwało kilka rodzin, pracowników pobliskiego Państwowego Gospodarstwa Rolnego (PGR).

W 1955 roku został wpisany do rejestru zabytków przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Opolu (WKZ). Do lat 80. XX wieku w kaplicy znajdował się polichromowany ołtarz rokokowy z postaciami świętych Andrzeja i Bartłomieja, a w centrum św. Ulryka. Ołtarz ten, częściowo zniszczony, został zdemontowany i przeniesiony do kaplicy pałacowej w Kamieniu Śląskim. Na początku lat 80. XX wieku pałac niemalże legł w ruinie, z zawalonym dachem w kilku miejscach. W latach 1987-1988 PGR przeprowadziło gruntowny remont, który został sfinansowany przez WKZ w Opolu. Podczas remontu wykonano nową konstrukcję dachu oraz pokrycie z blachy miedzianej, a w niektórych wnętrzach zamontowano nowe stropy. Z powodów ekonomicznych remont został wstrzymany i nigdy nie został dokończony. Po roku 1989 pałac pozostał pod zarządem Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR), co w praktyce oznaczało brak jakiejkolwiek ochrony i rozpoczęcie procesu degradacji.

linki:

• https://nysainfo.pl/oko-w-oko-palac-w-siestrzechowicach/
• http://www.muzeum.nysa.pl/web.n4?go=802
• https://zabytek.pl/pl/obiekty/g-244903
• Wiadomości Konserwatorskie • Journal of Heritage Conservation • 57/2019
• https://nysainfo.pl/oko-w-oko-palac-w-siestrzechowicach/
• http://www.muzeum.nysa.pl/

gorąco zachęcam do zapoznania się z dokumentem:

^{zdjęcia: D.Poborski [2023]}

---