Pałac Czerwięcice

[niem. Czerwentzütz]

Pałac wybudowany został w 1892 r. z inicjatywy Wiktora von Wrochema (1844-1910).

Czerwięcice pierwszy raz wzmiankowana w 1272 r., w XIX w. w wyniku badań archeologicznych odkryto fragmenty XIII-wiecznej osady obok drogi do Sławikowa.

Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od nazwy osobowej Czerwięta. Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa wywodzi się od polskiej nazwy „koloru czerwonego”. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako nazwę starszą od niemieckiej wymienia „Czerwieńcice” podając jej znaczenie „Rotkretscham” czyli w języku polskim „Czerwona karczma”. Nazwa została później fonetycznie zgermanizowana na Czerwentzütz i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

W 1416 r. wieś wzmiankowana była w dokumentach jako Czirwenczicz. Wieś nosiła niemiecką nazwę Czerwentzütz, a w latach 1936–1945 Rotental. W 1945 r. powrócono do nazwy Czerwięcice

Od 1700 roku najważniejszym majątkiem Wrochemów stały się Czerwięcice (na północny zachód od Raciborza). Dobra te jako posag wniosła Joanna Ludmiła von Reisewitz, wdowa po Fryderyku Leopoldzie von Holly,  małżonka Karola Joachima von Wrochema.

Formalnie Wrochem kupił od swej małżonki majątek dopiero w 1712 r. za sumę 5500 śląskich talarów, z kwoty tej 2200 miało przypaść Karolowi Leopoldowi von Holly, synowi Joanny Ludmiły z jej pierwszego małżeństwa.

Po jego śmierci pałac wraz z majątkiem odziedziczyła córka Zofia (1884-1965), zamężna z Hansem von Schimonsky. Budowla otoczona była ogrodem i parkiem. Obecnie zachował się jedynie park z okazami starodrzewia. Pałac należał do rodziny von Schimonsky do 1945 r., kiedy opuścili oni Czerwięcice. W czasie II wojny światowej w pałacu mieścił się sztab niemiecki, a antenę radiostacji można zobaczyć do dzisiaj. Budowla obecnie należy do osoby prywatnej.

zdjęcie: D.Poborski [2023]

linki:

lokalizacja: 50°09′23,70″N 18°10′54,00″E

zdjęcie: D.Poborski [2023]

zdjęcia archiwalne: NACNARODOWE ARCHIWUM CYFROWE

zdjęcie: D.Poborski [2023]

więcej o rodzie von Wrohem na: http://www.arekkp.pl/szlachta.html#Wrochem oraz Familiengeschichte des Geschlechts von Wrochem

Pierwsze wzmianki źródłowe o wiosce pochodzą z lat 1272-1275, kiedy to była własnością rycerskiego rodu Lavensteinów, używających też nazwy Czerwięcickich. Liczni członkowie tej rodziny piastowali ważne urzędy na dworach książąt raciborskich. Paweł Lavenstein, zwany Pawłem z Czerwięcic, dzierżawił przed 1413 rokiem część Rudnika. Jako takie wymienione są w dokumencie fundacyjnym księcia Jana II Żelaznego dla kolegiaty raciborskiej. W kolejnych wiekach przechodziła z rąk do rąk. Przez długi czas, bo od 1712 roku, aż do 1910, Czerwięcice należały do rodziny von Wrochem pochodzącej z księstwa bytomskiego. Ściślej mówiąc od 1700 roku był to najważniejszy majątek rodzinny.

Bardzo prawdopodobne jest, że linia tej rodziny (Wrochemowie) wzniosła rezydencję już w XVIII wieku. Budynek dopiero później przekształcono, bądź w jego miejscu zbudowano nowy pałac. Prace budowlane w 1892 roku sfinansowali w/w Wrochemowie, a dokładnie Wiktor von Wrochem, wymieniony jako właściciel majątku między innymi w książce adresowej z 1905 roku. Dlatego wszystko wskazuje z dużym prawdopodobieństwem, że to on był budowniczym dworu, który kolejno w latach 1847 i 1892 był poddawany przekształceniu i przebudowie na renesansowy pałac. 

W 1894 r. członkowie rodziny założyli Związek Rodowy. jego celem było utrzymanie pamięci o dziejach rodu. Jednym z pierwszych postulatów było opracowanie historii rodu. Wiktor von Wrochem opracował pierwszy tom dziejów rodu i opublikował je pt. Familiengeschichte des Geschlechts von Wrochem w 1908 r. w Raciborzu.

mapa:

mapa z 1935 – Sudice a Ratibor 1935|Vojenský zeměpisný ústav1:75 000



Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *